A compañía reitera o compromiso de Endesa con Galicia asegurando que a clausura da central fixada polo Goberno irá acompañada dun plan de desenvolvemento social e económico na rexión que permitirá á compañía seguir sendo un referente industrial na zona durante as próximas décadas tras medio século de presenza nas Pontes.
Endesa, unha vez que tivo coñecemento da presentación da proposta de resolución de peche da central térmica das Pontes, confirma os seus plans de futuro en Galicia con desenvolvementos previstos de 2.682 millóns de euros que xerarían 1.361 empregos. Todo iso suxeito ás preceptivas autorizacións.
“Endesa nin se vai nin se desentende das Pontes e Galicia” afirman e engaden que para sustentar esta aposta estratéxica, presentaron ao Ministerio de Transición Ecolóxica, así como á Xunta de Galicia e ao Concello das Pontes, un plan de desenvolvemento social e económico na rexión “que mostra o compromiso cun proceso de Transición Enerxética Xusta e a creación de valor nas Pontes e a súa contorna”.
Este plan ten como obxectivo fundamental a substitución dos 1.400 megawatts (MW) de carbón das Pontes por 1.300 MW renovables, e incluirá ademais o plan de desmantelamento da central, a instalación de novos proxectos industriais no emprazamento da térmica, o impulso loxístico á terminal do porto de Ferrol e un ambicioso plan de formación para as persoas da contorna.
Igualmente, todos os empregados de Endesa van recolocarse noutras áreas da empresa, no desmantelamento, nos plans de futuro ou se acollerán a plans de saídas voluntarias. Neste sentido, Endesa agradece o enorme esforzo que se está realizando e a flexibilidade para operar e manter as instalacións estes últimos meses, xunto coas empresas auxiliares.
Sete eixos de actuación
En concreto, a compañía veu detallando ante as institucións os sete eixos en que traballará tras a clausura. Primeiro, o desmantelamento da central que terá unha duración estimada de 4 anos. Como parte deste, realizarase un plan de formación que capacitará ás máis de 130 persoas que participarán nestas tarefas, primando o emprego local, e dos propios traballadores da central. A licitación está preparada e só pendente da recepción efectiva da resolución de peche.
Neste sentido, o segundo eixo de actuación do plan de futuro pasa polo compromiso de que, en canto obtéñase a orde de peche, Endesa poñerá en marcha plans de formación priorizando, sempre que cumpran os requisitos esixidos, aos traballadores da zona, os traballadores das empresas auxiliares e o emprego feminino.
Reproducirá, deste xeito, a iniciativa que levou tanto no Bierzo como en Andorra (Teruel) onde máis de 500 persoas lograron capacitación para traballar tanto no desmantelamento das centrais térmica, como na construción e mantemento de plantas de enerxías renovables de Endesa.
En terceiro lugar, este desmantelamento transcorrerá en paralelo á tramitación de novos proxectos renovables para converter a capacidade da central en nova potencia limpa. Para iso construiranse 1.300 MW de proxectos eólicos que permitirán crear ata 2.300 postos de traballo durante a fase de construción, e outros 274 empregos directos durante os 25 anos estimados de vida útil dos parques eólicos.
A electricidade producida por eses parques apoiará proxectos industriais da empresa Sentury Tire, así como un importante preacordo de PPA (Power Purchase Agreement, acordo de compravenda de electricidade) con Alcoa. Para facelo realidade, Endesa xa solicitou á Xunta de Galicia o carácter estratéxico e vertebrador destes proxectos eólicos conforme á lei eólica galega para a súa tramitación prioritaria.
Novos desenvolvementos industriais
O cuarto eixo ten que ver precisamente coa promoción deses novos desenvolvementos industriais nos terreos vinculados á central. En concreto, a compañía detallou en primeiro lugar o proxecto co fabricante de pneumáticos Sentury Tire, que contempla a transmisión de 26 hectáreas de terreo nas Pontes para a construción dunha fábrica intelixente de pneumáticos. A posta en operación da planta requirirá un investimento de 477 millóns de euros e supoñerá a creación de 750 empregos directos.
Endesa investirá outros 229 millóns para construír 191 megawatts eólicos para abastecer eléctricamente vía PPA á factoría. Está fábrica non só será unha fonte de emprego, senón tamén un vector económico para a zona ao multiplicar o tráfico da terminal que xestiona Endesa no porto exterior de Ferrol. Espérase un efecto moi relevante no incremento da actividade portuaria en Ferrol, tanto pola exportación de produto elaborado como pola importación de materias primas. A fábrica xerará un movemento anual de 65.000 contedores, multiplicando por tres o tráfico da terminal.
Xunto a iso, Endesa alcanzou un acordo con Ence que prevé a cesión de 45 hectáreas de terreo do antigo parque de carbóns onde esta empresa investirá 355 millóns de euros para unha bioplanta para a recuperación, desenvolvemento e produción de fibras naturais recicladas a partir de papel e cartón recuperado. O desenvolvemento desta iniciativa permitirá a creación de 150 postos de traballo directos e 400 indirectos. Está fábrica supoñerá tamén unha importante panca económica para a comarca de Ferrolterra e A Mariña e ao sector de produción de madeira.
O terceiro proxecto para apoiar ao sector industrial galego é o preacordo de PPA con Alcoa centrado na subministración de electricidade a prezo competitivo durante 10 anos procedente de 816 MW eólicos, dos que 611 están previstos na zona das Pontes. Este preacordo de PPA abriría a porta a que Alcoa retome a produción de aluminio tras o parón polo incremento dos prezos da enerxía.
Actividade loxística e produción de hidróxeno verde
O quinto eixo é o novo papel loxístico que Endesa xa está a implementar, e reforzará aínda máis grazas a eses proxectos industriais, na terminal do porto exterior de Ferrol. Endesa compensou a caída dos tráficos de carbón con destino á central térmica das Pontes no seu terminal do porto exterior de Ferrol coa transformación deste enclave nunha terminal granelera multicliente (transporte e almacenamento de cargas a granel: gran, minerais, outros).
Isto posibilitou que se recuperou o volume de actividade na instalación e foi unha das claves para que a Autoridade Portuaria de Ferrol-San Cibrao asinase un primeiro semestre de 2022 cun crecemento de tráficos do 18,4 %.
En sexto lugar, As Pontes contará tamén con instalacións de xeración de hidróxeno verde, grazas ao proxecto que promove Endesa de ata 100 MW de electrolizador que se fornecerá cos proxectos eólicos da zona que xa contan con dereito de conexión.
E, en sétimo lugar, Endesa tamén planea a creación dun centro loxístico estratéxico de mantemento eólico para España nas Pontes. Esta nova infraestrutura sustentará a operación e mantemento dos 120 parques eólicos de Endesa en España. Este proxecto supón a creación de 57 empregos directos. Ademais, xunto a este centro crearase outro dedicado a operacións de circularidade eólica que soportará o plan de repotenciaciones de parques eólicos de Endesa e albergará tamén labores de seguridade e formación.
Teresa Ribera reuniuse con Endesa para tratar do futuro da central
Teresa Ribeira, vicepresidenta do Goberno e ministra para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico, reuniuse con Endesa para tratar o futuro da central térmica das Pontes. Tras recibir un informe de Rede Eléctrica de España (REE) sobre a solicitude de peche da central presentada pola empresa, o Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico (MITECO) autorizará o peche de dous grupos da planta, mentres que o peche dos outros dous grupos autorizarase condicionadamente, atendendo ao reforzo de variables de dispoñibilidade de potencia no sistema eléctrico. Os proxectos previstos para a reconversión industrial da zona suman un investimento superior aos 2.500 millóns de euros e xerarán máis de 1.300 empregos directos.
Aínda que o MITECO xa contaba cun informe de REE elaborado en 2020 para autorizar o peche dos catro grupos da central de carbón, cuns 350 MW cada un, na primavera de 2022 decidiu solicitar un novo informe, á vista das tensións provocadas nos mercados enerxéticos pola guerra en Ucraína e a elevada exportación de electricidade provocada pola seca e a indispoñibilidade de boa parte do parque nuclear francés.
Este segundo informe de REE contempla escenarios non previstos anteriormente, con distinta participación da coxeración e unha elevada e constante exportación aos países veciños. A análise revela a conveniencia de pechar os dous grupos inoperativos e de que o peche dos outros dous quede condicionado ao reforzo de variables de dispoñibilidade de potencia no sistema eléctrico mediante diversas medidas que se están poñendo en marcha, como o aumento da dispoñibilidade da coxeración ou o establecemento dun mecanismo de resposta activa da demanda.
COMPROMISO CO FUTURO DA ZONA
A vicepresidenta expuxo a situación a Endesa e lembrou o seu compromiso total con zona afectada polo peche, lembrando que se puxo en marcha un Convenio de Transición Xusta para despregar instrumentos de apoio a proxectos municipais, empresariais, de formación profesional e, especialmente, proxectos enerxéticos de renovables innovadores.
Ribeira exhortou a Endesa a promover proxectos de reconversión e investimentos alternativas na zona, en cumprimento do Acordo por unha transición enerxética xusta para centrais térmicas en peche, asinado en abril de 2020 entre o Goberno, sindicatos e as empresas propietarias das centrais.
TRANSICIÓN XUSTA
O MITECO despregou numerosos instrumentos de axuda no ámbito da transición xusta. A convocatoria de axudas a infraestruturas ambientais, sociais e dixitais para zonas de transición xusta, dotada con 91 millóns, recibiu solicitudes de todos os municipios do Convenio de Transición Xusta das Pontes. Así mesmo, o municipio das Pontes foi adxudicatario de axudas para tres proxectos mediante unha convocatoria de 2021 por valor de 1,2 millóns. Con estes fondos apóiase o desenvolvemento do centro loxístico das Pontes, na que a achega do MITECO é a maior contribución ao proxecto ou a creación dunha entidade urbanística municipal para a conservación e a prestación de servizos aos polígonos empresariais.
Doutra banda, para apoiar a xeración de emprego na zona, o MITECO lanzará convocatorias de axudas a proxectos empresariais, cuxas bases reguladoras publicaranse pronto. Acaba de lanzar unha licitación para contratar un servizo de formación profesional para os traballadores afectados polos peches e a poboación desempregada das zonas de transición xusta. A vicepresidenta subliñou que a colaboración coas administracións locais e, en particular, a implicación do Concello das Pontes, está a ser fundamental.
A estas iniciativas de apoio específico engádense os fondos do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia; os destinados a financiar instalacións de hidróxeno renovable, almacenamento, redes de calor, biogás e outros proxectos enerxéticos innovadores incorporan criterios de priorización para as zonas con centrais en proceso de peche, entre elas a das Pontes.
Adicionalmente, o Fondo de Transición Xusta que o MITECO coordina coas comunidades autónomas achegará 111 millóns para mitigar os impactos da transición enerxética en Galicia.
Outro aspecto fundamental trasladado pola vicepresidenta é a necesidade de que Endesa xestione unha transición adecuada, áxil e facilitadora para os seus traballadores propios e os das empresas auxiliares. Ribeira fixo énfase na importancia de que as persoas afectadas estean no punto de mira das oportunidades de emprego nos proxectos de desmantelamento e de reconversión. Endesa, en consonancia, comprometeuse para a xerar unha transición fluída cara ao futuro das Pontes, con continuidade nos empregos.
