Skip to main content
Colaboracións AMARIÑAXA

A casa da Roxoa, primeira parte

Por 21 Agosto, 2023Sin comentarios

X. Isidro Fernández

Está situada na parroquia de San Xoán de Castromaior. O 28 de agosto de 1663, o Lic. Diego López Martínez e Andrade, crego de Sta. María de Cospeito e o capitán Alonso López Sanjurjo Montenegro, fillo do Capitán Alonso López Sanjurjo Montenegroe María Vaamonde e Salvatierra, donos da casa da Roxoa, celebraron escritura de concordia pola cal o Sr. Diego López fixo doazón dos bens que tiña e tivera con cláusula vincular a súa sobriña D.ª María de Andrade y Montenegro a cal ía contraer matrimonio co mencionado Capitán Alonso López.

O crego fixo a reserva do usufruto e poder dispoñer de 2000 ducados de bens. O posuidor do vínculo tiña obrigación de celebrar 6 misas de aniversario perpetuo na igrexa de Cospeito, o día e octava de San Iago e un responso cantado todos os domingos, sobre a sepultura do Lic. Diego López.

Pola outra parte o Capitán Alonso López, o vello fixo doazón ó seu fillo do terzo e quinto dos bens de Castromaior e Aldaxe, incorporándoos a casa e vínculo da Roxoa fundada por Álvaro Sanjurjo de Montenegro e a súa esposa María Vaamonde. O cal tiña a obrigación de celebrar o día de San Ildefonso catro misas na gruta do Anxo da Garda, tamén fundada polo capitán e catro mais a decir na capela que fundarán os seus pais na parroquia de Castromaior. Ademais deu o seu fillo os bens dotais e herdanza que lle pertencían por dona Ana Vázquez Vaamonde, muller de Lorenzo López de Saavedra, os cales bens se atopan en mistidumbre e por partir con D. Antonio de Montenegro e Ribadeneira.

O Capitán Alonso López do seu matrimonio con María Vaamonde e Salvatierra tivo por fillos: O Capitán D. Alonso Sanjurjo Montenegro que casou con dona María de Andrade e D.ª Petronila Vaamonde y Montenegro a cal estivo casada en primeiro matrimonio co Capitán D. Antonio Montenegro de Andrade e no segundo co Dr. D. Froilán de la Vega avogado e veciño de Lugo e a D.ª Mariana Montenegro e Vaamonde muller que foi de D. Xullo Freire de Andrade.

No libro primeiro de mortos da parroquia de Castromaior aparece a defunción do Capitán Alonso Sanjurjo o vello, no cal se di: “El Capitán Don Alonso Sanjurjo. En nueve días del mes de octubre de seiscientos y setenta y tres años se murió el Capitán Don Alonso Sanjurjo Montenegro en su casa da Roxa está sepultado dentro de la parroquia de Castromayor y en sepultura suya delante la Capilla del Glorioso San Miguel hizo testamento que paso ante Joseph Basilio Rogica de Arrois escribano de Su Majestad vecino de Fanoy y mandaron en él y su mujer ocho misas perpetuamente todos los años y un responso cantado para siempre todos los domingos y Pascual de cada año y todo dejaron mandado sobre la mejora y vinculo que hicieron a su hijo el Capitán don Alonso Baamonde Montenegro y lo firmo. Manuel López”.
O Capitán D. Alonso Sanjurjo Montenegro no matrimonio con María de Andrade y Montenegro, tivo como fillos a D. Jacob Sanjurjo y Montenegro capitán de Infantería, a D. Ángel Sanjurjo Montenegro a Isabel Montenegro a Manuel Sanjurjo y Montenegro e a Dona Eulalia Montenegro Andrade.

Matrimonio de Doña Isabel de Andrade con Salvador de Cardigonde. “En la casa de la Roxoa feligresía de San Juan de Castromayor a 20 días del mes de Julio del año de mil y seiscientos y noventa y seis asistió al matrimonio que Doña Isabel de Andrade hija legítima que finco del Capitán Don Alonso Sanjurjo Montenegro y de Doña María de Andrade vecinos que fueron desta feligresía su legítima mujer contraxo con Don Salvador de Cardigonde y Valladores hijo legítimo de Don Juan de Cardigonde y de Doña Dominga López su mujer vecinos de la ciudad de Mondoñedo, según lo contrajo por el dicho Don Salvador de Cordigonde y con poder suyo para dicho efecto el licenciado Don Carlos Masteda y Baamonde Canónigo en la Santa Iglesia Catedral de dicha ciudad de Mondoñedo aviendo precedido la dispensación del señor provisor de este obispado para que les casare sin que precediese amonestaciones ninguna según consta del despacho de su mand. dho provisor que para en mi poder, su dacer en dicha ciudad de Mondoñedo a dicho días del mes de julio de mil seiscientos noventa y seis años refrendado por Domingo de Almon y abresin notario y excusador en el oficio de Don Diego Teixeiro y fueron testigos de dicho casamiento el Licenciado Don Joseph Pérez Tejada cura de Baroncelle, Alonso Díaz de Lamas escribano público vecino de la feligresía de San Lorenzo de Árbol y Juan Cabana, soltero vecino de Aldixe y otro sylo firmo. Juan López Miranda”.