Arancel, escollida palabra do ano 2025 pola Fundeu
A Fundación do Español Urxente (FundéuRAE), promovida pola Real Academia Española e a Axencia EFE, escolleu arancel como a súa palabra do ano 2025.
As negociacións e as imposicións comerciais, promovidas polo presidente de Estados Unidos, especialmente as relacionadas coas exportacións e as importacións entre países, foron as protagonistas da información internacional durante meses, e ségueno sendo. Este 2025, no centro de moitas conversacións situouse o substantivo arancel. Esta voz pasou de estar reservada aos especialistas e ao ámbito técnico a estar na fala da xente e converterse nunha palabra presente no día a día de calquera persoa.
Trátase dun termo xa recollido no Dicionario de autoridades de 1726 e habitual nos ámbitos da economía e o dereito, especialmente. Con todo, a actualidade informativa ha feito que o seu uso dispárese e chegue, desde as áreas especializadas e técnicas, ao diálogo social.
Desde un punto de vista lingüístico, a Fundación elaborou unha recomendación na que se indica que arancel é o termo que se utiliza para referirse, no ámbito da política comercial, á contía que se esixe pola importación de certos produtos. O Dicionario da lingua española define arancel como ‘tarifa oficial determinante dos dereitos que se han de pagar en varios servizos, como o de costas xudiciais, aduanas etc., ou establecida para remunerar a certos profesionais’. Úsase habitualmente para designar o tributo que un Estado impón sobre bens que cruzan a súa fronteira, normalmente sobre importacións.
Por último, lémbrase que os nomes dos tipos de aranceis escríbense con minúsculas iniciais, xa que son denominacións comúns e meramente descritivas. Desta forma, o indicado é escribir, por exemplo, arancel cero. No caso concreto da construción «arancel antidumping», o estranxeirismo cru escríbese en cursiva (ou, na súa falta, entre comiñas), aínda que pode substituírse pola grafía adaptada antidumpin (en redonda), xa proposta no Dicionario panhispánico de dúbidas e documentada no uso.
A palabra gañadora deste 2025 impúxose a outras once candidatas. Relacionadas coa enerxía, o medioambiente e, en xeral, as catástrofes naturais, escolléronse apagón, macroincendio e preparacionista. Os conflitos internacionais e as manifestacións sociais en diversos países fixeron que boicot, dron, generación Z, macrorredada e rearmamiento estivesen tamén entre as finalistas. Completaron a listaxe de candidatas deste 2025 papa, tierras raras e trumpismo.
Esta é a décimo terceira palabra do ano que escolle a FundéuRAE. As anteriores gañadoras foron escrache (2013), selfi (2014), refugiado (2015), populismo (2016), aporofobia (2017), microplástico (2018), os emojis (2019), confinamiento (2020), vacuna (2021), inteligencia artificial (2022), polarización (2023) e dana (2024).